🦎 Bebeklerde Gelişim Geriliği Soruları Ve Cevapları

Yürümeve düşmeden koşabilme çocuğun hem fiziksel hem de duygusal gelişiminde önemlidir. Çocuğa, dünyayla baş edebilme duygusu verir. Kapı, çekmece gibi nesneleri hareket ettirmekten hoşlanır. Bir buçuk yaşında ellerinden hangisini kullandığı belirginleşir. Bebeklikteki iki önemli gelişme, algısal gelişim ve dil Çocuklarınzeka geriliği belirtileri genellikle pedagojik ihmal ile ilişkilidir. Bu tür bebeklerde, gelişimsel gecikmeler, her şeyden önce, örneğin aile bağlarındaki durum gibi sosyal faktörlerden kaynaklanır. Zihinsel geriliği olan çocuklar, genellikle farklı çocukluk türlerinin varlığı ile karakterize edilir. Gelişimgeriliği olan bebeklerde görülen en belirgin belirtiler şu şekilde sıralanabilmektedir: Bebeğin kilo ve boyunun akranlarına kıyasla belirgin bir şekilde geriden gelmesi. Geç konuşma. Yürüme, koşma gibi becerilerde gecikme. Sosyal becerilerde yetersizlik. Saldırganlık ve hırçınlaşma. KPSSEğitim Bilimleri Soruları KPSS GELİŞİM PSİKOLOJİSİ: Gelişimin Temel Kavramları Soruları - 1 YDS KPSS KPDS Ehliyet ALES TUS DUS STS LYS YGS ve tonlarca sınavın sorularını çözün. Bubebeklerde genellikle başka tıbbi sorunlar bulunmaz ve heceleme de dahil olmak üzere erken dönemdeki fiziksel gelişim basamaklarını normal şekilde tamamlarlar. Sağır veya işitme güçlüğü ile doğan bebeklerin %90’ının anne-babasında herhangi bir işitme sorunu yoktur. Gelişim Geriliği, çocuk ve erişkinleri birbirinden ayıran en önemli özellik, çocukların sürekli büyüme ve gelişme içinde olmalarıdır. Fetal dönemde ve doğumdan sonraki ilk aylarda, merkezi sinir sisteminin büyüme ve gelişme süreci hızlıdır. Büyüme; hücre sayısı ve hücre büyüklüğündeki artış ile beden Konuma gecikmesi sadece geli im gerili inin de il, baz ciddi patolojik problemlerinde habercisidir. Bu gibi problemlerde erken te his çok önemlidir. Fiziksel geli im alan nda bebe in yürüme, ko ma ve tutma gibi motor becerilerinde gerilik olabilir. Örne in çocuk ya ndan beklenen legolar yerle tiremiyor olabilir. Gelişimgeriliğine neden olabilecek durumlar. Gebelikte annenin kanamasının olması, tansiyonunun yükselmesi ya da uzun süre düşmesi,bazı mikrobik hastalıklar geçirmesi, ilaç veya radyasyona maruz kalması gibi sebeplerde gerişim geriliği oluşmasına sebep olabilir. Bazen parmak, dış kulak, saç, gibi vücut yapılarındaki Gastroözefagealreflü hastalığı ise büyüme gelişme geriliği, kilo alamama, 6. aydan sonra devam eden kusma atakları, katı beslenememe, huzursuzluk, tekrarlayan öksürük, hırıltı şikayetleri ile seyreder. Bebeklerin takiplerinde kilo alımları iyi, bebekler huzurlu ise bu durum fizyolojik yani doğaldır. Z5Qkt8. Gelişim geriliği, günümüzde sıkça adından söz ettiren bir problem olarak karşımıza çıkmaktadır. Apartman çocuğu olarak yetiştirilen ve yeteri kadar uyaran sağlanmayan çocuklarda bu problem sıklıkla görülmektedir. Çeşitli alanlarda görülen bu problem, bakım veren kişinin çocukla kaliteli vakit geçirememesinden ve çocuğun yaşıtlarından soyutlanmasından kaynaklanır. Gelişim geriliği pek çok alanda görülebilir. Dil gelişimi, motor gelişim, sosyal gelişim, bilişsel gelişim gibi alanlarda gerilikler olabilir. Örneğin; çocuk yaşına uygun 2-3 kelimeli cümleler kuramıyor olabilir. Dil gelişimi anlamında geriden geliyor olabilir. Başka bir alan olarak, fiziksel gelişim alanında tutma, koşma, yürüme, zıplama gibi motor alanlarda gerilik yaşıyor olabilir. En önemli ve sıklıkla yaşanan sosyal iletişimdeki geriliklerdir. Çocuk, yaşıtlarıyla iletişim kuramaz, bağırarak ağlayarak ve saldırarak isteklerini yerine getirebilir. Böyle bir durumda çocuk yaşıtlarıyla kaynaştırılabilir ve nasıl iletişim kurabileceğini öğrenebilir. Ancak söz konusu gerilik zihinsel alanda ise, bireysel gelişim programları bu açıdan yararlı olabilir. Gelişim geriliği nasıl tespit edilir? Ailelerin bir problem olduğunu anladıklarında ne yapmaları gerekir? Aile çocuğun bazı becerilerde geriden geldiğini anladığında bir çocuk gelişim uzmanına başvurmalıdır. Çocuk değerlendirmeye alınır ve Denver II Gelişim Tarama Testi envanteri ile, hangi alanlarda ne kadar geriliği olduğu tespit edilir. Buna uygun bir çalışma programı hazırlanır. Bu süreçte çocuk ile gelişim geriliği ortadan kalkıncaya dek çalışılır. Çocuğunda gelişim geriliği olduğunu öğrendiğinde ailelerin yaptığı en büyük hata, bunun zamanla düzeleceğine inanmaktır. Ancak, süreç geçtikçe çocuğun yaşıtları ile arasındaki gelişim farkı açılır ve bunun çözümü uzman için daha da zorlaşır. Unutulmamalıdır ki, erken teşhis çok önemlidir. Gelişim geriliği çözülemeyecek bir sorun değildir. Bu süreci erkenden tanımlamak ve çözülmesi için çalışmalara başlamak önemlidir. Bunun sinyallerini aile almasa dahi, her normal gelişen çocuk 6 ayda bir çocuk gelişim uzmanının kontrolünden geçmelidir. Çünkü uzman, ailenin görmediği gelişim geriliği sinyalini erkenden görür ve gelişim geriliği net oluşmadan müdahalede bulunabilir. Çocuk Gelişim Uzmanı PAYLAŞ SORU Yeterli ve dengeli beslenme nasıl tanımlanmaktadır? CEVAP Vücudun büyümesi, yenilenmesi ve çalışması için gereken enerji ve tüm besin ögelerinin yeterli miktarlarda alınması ve vücutta uygun şekilde kullanılması yeterli ve dengeli beslenme olarak tanımlanmaktadır. Soru Detay SORU Gelişimsel yetersizliği olan çocuklarda beslenme nasıldır? CEVAP Sağlıklı çocuklarda olduğu gibi gelişimsel yetersizliği ya da nörogelişimsel engeli olan çocuklarda da sağlığın korunup geliştirilebilmesi ve yaşam kalitesinin artırılabilmesi için yeterli ve dengeli beslenme ile yeterli büyümenin sağlanması oldukça önemlidir. Bu çocuklarda yetersiz beslenme durumu oldukça sık karşılaşılan bir sorundur. Malnütrisyon, çocukların sağlığını olumsuz olarak etkilerken, yaşam kalitesini düşürmekte ve çocuğun rehabilitasyon ve fiziksel aktivitelere katılımını engellemektedir. Soru Detay SORU Gelişimsel yetersizliği olan çocuklarda sorunların tedavisinde benimsenen yaklaşım nedir? CEVAP Gelişimsel yetersizliği olan çocuklarda sorunlar multifaktöriyel olduğundan, sorunların tedavisi de multidisipliner bir yaklaşım gerektirmektedir. Bu çocuklar hekim, diyetisyen, hemşire, fizyoterapist, ergoterapist, psikolog ve dil konuşma terapisti başta olmak üzere oluşan multidisipliner bir ekip tarafından değerlendirilmeli ve tedavi edilmelidir. Risk altındaki çocuklar en erken zamanda tespit edilmeli ve yakından takip edilmelidir. Soru Detay SORU Gelişimsel yetersizliği olan çocuklarda ne gibi olumsuzluklar görülebilir? CEVAP Gelişimsel yetersizliği olan çocuklarda büyüme yetersizliği doğrusal büyüme yetersizliği, yetersiz ağırlık kazanımı vb. ve vücut kompozisyonunda değişim düşük kas ve yağ depoları vb. sık karşılaşılan bir durum olmakla birlikte, gelişme geriliğine neden olan bazı genetik sendromlar ya da hastalıklarda, özellikle ilaçların yan etkileri, sedanter aktivite, hipotoni gibi nedenler besin alımını artırarak ya da enerji harcamasının azaltarak ağırlık artışı ya da obeziteye neden olabilmektedir. Soru Detay SORU Bebeklik döneminde malnütrisyonun en yaygın görüldüğü grup hangisidir? CEVAP Bu popülasyonda malnütrisyonun en yaygın görüldüğü grup serebral palsidir SP. Malnütrisyonun derecesi, çocuğun yaşına, kaba motor fonksiyonlarına ve tüple beslenme desteği alma durumuna göre değişkenlik gösterir. Buna göre normal gelişim gösteren çocuklarla karşılaştırıldığında, kaba motor fonksiyonları orta-ağır derecede etkilenen SP’li çocukların özellikle spastik kuadriplejik SP yağsız vücut kütlelerinin daha düşük olduğu, vücut yağ yüzdelerinin ise düşük ya da sağlıklı yaşıtlarıyla benzer olduğu saptanmıştır. Soru Detay SORU Ergenlik döneminde özel gereksinimi olan çocuklarda obezite görülme sıklığı nedir CEVAP Ergenlik dönemine gelindiğinde özel gereksinimi olan çocuklarda obezite görülme sıklığı normal popülasyonun iki katına kadar çıkmaktadır. Bunun en önemli nedeni Down sendromu ve OSB olan ergenlerin yaklaşık yarısının fazla kilolu, %25-31’inin ise obez olmasıdır. Soru Detay SORU Tıbbi açıdan değerlendirildiğinde ise malnütrisyonun etkileri nelerdir? CEVAP Tıbbi açıdan değerlendirildiğinde ise malnütrisyon; • Kas gücü ve buna bağlı kardiyak ve solunum fonksiyonlarının azalmasına örneğin; zayıf öksürme kuvveti vb., • Bağışıklık sisteminin zayı amasına örneğin; sık enfeksiyonlar, geç toparlanma vb • Bası yaralarının oluşmasına ve yara iyileşmesinin gecikmesine, • Kemik kırıklarına, • Cerrahi sonrası örneğin; skolyoz cerrahisi komplikasyon gelişme riskinin artmasına ve iyileşme süresinin gecikmesine, • Hastaneye yatış sıklığı ve süresinin artmasına, • Sağlık bakım giderlerinin artmasına neden olmaktadır. Soru Detay SORU Gelişimsel yetersizliği olan çocuklarda beslenme durumunun iyileştirilmesinin önemi nedir? CEVAP Malnütrisyonun tıbbi açıdan önemli olumsuz etkileri bulunmaktadır. Bu nedenle gelişimsel yetersizliği olan çocuklarda beslenme durumunun iyileştirilmesi hem çocuğun genel sağlık durumunun iyileştirilmesini hem de ailenin ve çocuğun yaşam kalitesinin artırılmasına yardımcı olabilir. Soru Detay SORU Gelişimsel yetersizliği olan çocuklarda malnütrisyona yol açan nedenler nelerdir? CEVAP Gelişimsel yetersizliği olan çocuklarda malnütrisyona yol açan nedenlerin başında oral motor sorunlar ve buna bağlı diyetle yetersiz enerji ve besin ögesi alımı gelmektedir. Serebral palsi ve Down sendromu gibi birçok nörogelişimsel bozuklukta, özellikle yaşamın ilk yılı ve adölesan büyüme atağında enerji ve birçok mikro-besin ögesinin alım düzeyi, referans alım düzeylerinin altında kalmaktadır. Diyetle yetersiz enerji alımına anormal enerji harcaması ve artan kayıplar da eşlik etmektedir Soru Detay SORU Diyetle yetersiz enerji alımının en önemli nedeni nedir? CEVAP Serebral palsili çocuklarda enerji alımları genellikle sağlıklı yaşıtlarına göre daha düşüktür. Beslenme desteği alan çocuklarda gastrostomi vb. büyüme gelişmektedir. Diyetle yetersiz enerji alımının en önemli nedeni oral motor bozukluktur ve SP’li çocukların neredeyse %90’ını etkilemektedir Soru Detay SORU Oral motor becerileri nedir? CEVAP Oral motor becerileri; dudaklar, dil, çene, dişler ile yumuşak ve sert damağın kullanımı ve işlevleri şeklinde ifade edilir. Normal oral motor gelişim doğumdan hemen önce başlar ve üç yaşına kadar devam eder. Dördüncü yaşa gelindiğinde sağlıklı çocukların büyük çoğunluğu sıvı ya da katı kıvamdaki besinleri güvenli bir şekilde tüketebilir. Soru Detay SORU En sık görülen oral motor sorunları nelerdir? CEVAP En sık görülen oral motor sorunlar zayıf emme, çiğneme güçlüğü, dil itme gibi anormal refleksler, taktil hassasiyet ve zayıf dil ve dudak hareketleridir. Bu sorunlar özellikle katı besin alımını güçleştirir ve öğün süresinin uzamasına neden olur. Soru Detay SORU Oral motor becerilerinin zayıf olmasının olası etkileri nelerdir? CEVAP Oral motor becerilerinin zayıf olması çocukların yaklaşık yarısının, yemek yiyebilmek için bakıcıya bağımlı olmasına neden olur. Yemek için yardım alması gereken çocukların açlık ya da tokluklarına yönelik bakıcıları ile iletişim kuramamaları, yetersiz ya da gereğinden fazla besin tüketimine yol açabilir. Bazı hastalar kendi kendilerine yemek yiyebilecek durumda olmalarına rağmen, genellikle göz-el koordinasyonları bozuk ve yeme hızlarının düşük olması besin alımında azalmaya ya da kayıplara neden olabilir. Soru Detay SORU Otistik çocuklarda ise yeterli besin alımının önündeki en önemli engel nedir? CEVAP Otistik çocuklarda ise yeterli besin alımının önündeki en önemli engel seçici yeme davranışıdır. Çalışmalarda, otistik çocukların yaklaşık %60’ında diyetteki besin çeşitliliğinin 20’den daha az olduğu ve yine yarıdan fazlasının yeni besinleri denemek konusunda direnç gösterdiği saptanmıştır ancak birçok çalışmada, seçici yeme davranışı nedeniyle tüketilen besin sayısı az olmasına rağmen, otistik çocukların genellikle diyetle enerji ve besin ögesi gereksinimlerini karşılayabildiği gösterilmiştir. Soru Detay SORU Beslenme harici faktörler çocuğun özellikle hangi fiziksel özelliklerini etkilemektedir? CEVAP Genellikle beslenme ile ilişkili faktörler çocuğun vücut ağırlığı üzerinde daha büyük etkiye sahipken, beslenme harici faktörler çocuğun boy uzunluğu üzerinde etkilidir. Soru Detay SORU Gelişimsel yetersizliği olan çocuklarda büyümeyi etkileyen başlıca etmenler nelerdir? CEVAP Gelişimsel yetersizliği olan çocuklarda büyümeyi etkileyen başlıca etmenler yaş, motor gelişim geriliğinin şiddeti, genetik sendromlar, nörolojik ve nörotrofik faktörler, endokrin faktörler büyüme hormonu yetersizliği vb., sık enfeksiyonlar ve hareket ya da yürüme sorunları nedeniyle uzun kemiklere mekanik baskı ve ağırlık taşıma aktivitesinin olmaması şeklinde sıralanabilir. Soru Detay SORU Gelişimsel yetersizliği olan çocuklarda da optimal büyüme potansiyeline ulaşılabilmesi için yaplması gereken nedir? CEVAP Normal gelişim gösteren çocuklarda olduğu gibi gelişimsel yetersizliği olan çocuklarda da optimal büyüme potansiyeline ulaşılabilmesi için diyetle çocuğun tüm enerji ve besin ögesi ihtiyaçlarının karşılanması gereklidir. Oral alım beslenme için en fizyolojik ve uygun yol olmasına rağmen bu çocuklarda tüm gereksinimlerin karşılanabilmesi için yeterli olmayabilir. Soru Detay SORU Gelişimsel yetersizliği olan çocuklarda beslenmeye ilişkin temel hususlar nelerdir? CEVAP Besin ihtiyaçlarının karşılanması ve yutma güvenliğinin sağlanmasının yanında gelişimsel yetersizliği olan çocuklarda beslenmeye ilişkin diğer iki önemli husus da; • Besin alımını azaltan ya da besin kayıplarını artıran gastrointestinal reflü, konstipasyon vb. ve • Davranışsal seçici yeme davranışı, oral defans vb. sorunların tedavi edilmesidir. Görüldüğü gibi gelişimsel yetersizliği olan çocuklarda beslenmeye ilişkin sorunlar tek bir nedene bağlı olmadığından, sorunların çözümü de tek yönlü mümkün olmamaktadır. Bu nedenle çocuk için uygun beslenme yönteminden, çocuğa verilecek besin kıvamına kadar tüm aşamalarda multidisipliner ekibin tüm üyelerinin görüşleri alınmalı ve karar verilmelidir. Soru Detay SORU Gelişimsel yetersizliği olan çocuklarda enerji alımında dikkat tedilmesi gereken faktörler nelerdir? CEVAP Bu gruba özgü bir enerji gereksinimi bulunmadığından enerji alımı çocuğun fiziksel aktivitesi ya da yürüyebilme durumu, motor bozukluğun derecesi, kas kütlesi ağır malnütrisyon varlığı vb, kas tonusu spasite vb., tüple beslenme desteği alma durumu, nöbet varlığı ya da ilaç kullanımına kas gevşetici vb. göre bireyselleştirilmelidir. Soru Detay SORU Boy yaşı nedir? CEVAP Gelişimsel yetersizliği olan çocuklarda enerji gereksinimlerinin belirlenmesindeki bir diğer yaklaşım boy yaşının referans alınmasıdır. Boy yaşı, kemik yaşının kaba bir göstergesidir ve kemik yaşı besin ögesi gereksinimlerinin hesaplanmasında kullanılmaktadır. Soru Detay SORU Gelişimsel yetersizliği olan çocuklarda sıvı gereksinimi nasıldır? CEVAP Gelişimsel yetersizliği olan çocuklarda oral motor sorunlara bağlı sıvı kayıpları, aşırı salya akması drooling, iletişim becerisinin olmaması nedeniyle susama hissini belirtememe ve bakıcıya bağımlı olma gibi nedenlerden hidrasyon durumu bozuk olabilir. Nörogelişimsel bozukluğu olan çocuklarda yapılan çalışmalar, gelişimsel bir engeli olmayan çocuklarla karşılaştırıldığında tükürük akış hızının daha düşük %50, tükürük, plazma ve idrar ozmolaritesinin ise daha yüksek olduğu sırasıyla %50, %3 ve %20 belirlenmiştir. Bu bulgular çocuklarda dehidratasyonun sıvı kaybı göstergeleridir. Soru Detay SORU Gelişimsel yetersizliği olan çocuklarda en sık görülen mikro besin ögesi yetersizlikleri nelerdir? CEVAP Gelişimsel yetersizliği olan çocuklarda en sık görülen mikro besin ögesi yetersizlikleri kalsiyum, demir, çinko, C vitamini, D vitamini, E vitamini ve selenyum eksikliğidir. Soru Detay SORU Gelişimsel yetersizliği olan çocukların beslenmesinde nelere dikkat etmelidirler? CEVAP Nörogelişimsel bozukluğu olan tüm çocuklarda beslenmenin güvenliğinin, etkinliğinin ve beslenme durumunun değerlendirilmesi, klinik değerlendirmenin rutin bir parçası olmalıdır. Çocuğun öğün sırasında tükettiği besin miktarı, öğün süresi, beslenme sırasındaki kayıplar, sıvı ya da katı besinleri yutma becerisi bir diyetisyen tarafından değerlendirilmelidir. Çocuk için öneri geliştirilirken çocuğun enerji ve protein ihtiyacı ile çiğneme becerisine uygun besin kıvamı göz önünde bulundurulmalıdır. Soru Detay SORU Çocuklarda beslenme ya da yutma güçlüğü bulgusu olup olmadığını tespit etmek için sorulabilecek sorular nelerdir? CEVAP Özellikle kapsamlı klinik ve aletsel yutma değerlendirmesi imkânına sahip olmayan sağlık uzmanları, aşağıdaki sorulara yanıt arayarak çocukta beslenme ya da yutma güçlüğü bulgusu olup olmadığını tespit edebilir. Bu sorular doğrudan tanı konulmasını sağlamaz ancak ileri ve kapsamlı inceleme gereken çocukların tespit edilmesine yardımcı olur • Çocuğun öğün saatleri uzuyor mu? • Çocuk beslenme açısından tamamen başkalarına bağımlı mı? • Öğün saatleri stresli mi? • Çocuk yemek yemeyi reddediyor mu? • Solunum sıkıntısına ilişkin bulgular var mı? • Son 3 aydır çocuğun ağırlık kazanımında yavaşlama ya da duraksama oldu mu? • Çocuk sürekli kusuyor mu? Kusma ne zaman gerçekleşiyor? • Öğün saatlerinde çocuk huzursuz ya da letarjik mi? Soru Detay SORU Klinik değerlendirmenin yutma bozukluğu sorunlarında önemi nedir? CEVAP Klinik değerlendirme yutma bozukluğu ya da aspirasyon riski olan bebek ve çocukların erken dönemde tespit edilmesine yardımcı olsa da sübjektif bir yöntemdir. Bu nedenle klinik değerlendirme sonrası risk olduğu saptanan çocuklarda ileri değerlendirme ve tanı için daha objektif olan aletsel yutma değerlendirmeleri önerilmektedir. Bu yöntemler içerisinde en sık kullanılan ve altın standart olarak kabul edilen yöntemler video oroskopik yutma çalışması VFYÇ’ veya bir diğer adıyla modifiye baryum yutma çalışması MBYÇ’ ve fiberoptik endoskopik yutma değerlendirmesi FEYD’dir. Soru Detay SORU Gelişimsel yetersizliği olan çocuklarda nörolojik ve beslenme sorunları açısında hangi tür tüplerin beslenme amacıyla kullanılması daha uygundur? CEVAP Uzun süreli beslenme desteğinin verilmesi planlanıyorsa, cerrahi ya da endoskopik olarak yerleştirilen bir gastrostomi tüpü doğrudan mideye yerleştirilen beslenme sondası tercih edilmelidir. Gelişimsel yetersizliği olan çocuklarda hem eşlik eden nörolojik sorunlar ve hastalıklar kronik olduğundan, hem de beslenme sorunlarının oral motor sorunlar, aspirasyon, büyüme geriliği vb. düzelmesi zaman aldığından gastrostomi tüpünün kullanılması daha elverişlidir. Soru Detay SORU Reflü nedir? CEVAP Reflü, kusma eşliğinde veya kusma olmaksızın, mide içeriğinin istemsiz olarak özofagusa geri kaçışı olarak tanımlanmaktadır. Nörogelişimsel yetersizliği olan çocuklarda oldukça yaygın görülen bir sorundur %70. Soru Detay SORU Reflünün başlıca nedenleri nedir? CEVAP Reflünün başlıca nedenleri yemek borusu hareketliliğinin motilite azalması, yemek borusu ile mide arasındaki kapağın alt özofagus sfinkteri işlevinin bozulması ve mide boşalma hızının yavaşlamasıdır. Soru Detay SORU Reflünün etkileri nelerdir? CEVAP Reflü, kusma ile sonuçlanabileceği gibi yemek borusundan geri gelen mide içeriği havayoluna kaçarak aspirasyon pnömonilerine ve çocukta iştahsızlık, besinlere karşı isteksizlik, yemek borusunda tahribat ve ağrı hissine yol açabilir. Bu sorunun çözümlenmesi, kusma ile meydana gelen sıvı ve besin kayıplarının önlenmesini, öğün zamanlarının daha iyi tolere edilmesini ve çocuğun rahatlamasını sağlar. Soru Detay SORU Kabızlığa yol açan sebepler nelerdir? CEVAP Yetersiz sıvı alımı, aşırı sıvı kaybı kusma, dudakların yeterince kapanmaması, salya problemi, çiğneme sorunları nedeniyle diyetle yetersiz lifli besin alımı kepeği ayrılmamış tahıllar, meyve, sebze, kuru baklagiller, immobilite, anormal barsak motilitesi, ilaçların yan etkileri ağrı kesiciler, kasların gevşek olması hipotoni ve dışkılama için yeterli baskının yapılamaması kabızlığa yol açabilir. Soru Detay SORU Yutma bozukluğu nasıl tanımlanmaktadır? CEVAP Yutma bozukluğu veya bir diğer adıyla disfaji, yutma işlevini oluşturan fazlardan [1 oral hazırlık fazı 2 oral iletim fazı, 3 faringeal faz bolusun farinksten iletimi ve 4 özofageal faz] bir veya birkaçında meydana gelen bir sorun nedeniyle yutma güvenliği ve/veya etkinliğinin bozulması şeklinde tanımlanır. Yutma ve soluk alıp verme farinkste ortak bir alan içerisinde gerçekleştiğinden, bu süreçlerden herhangi birinde görülen bir sorun ya da senkronizasyon eksikliği, aspirasyon besin, içecek ya da sekresyonların havayoluna kaçışı riskine yol açarak yaşam güvenliğini tehdit eder. Gelişimsel yetersizliği olan bebek ve çocuklarda bu risk daha yüksektir. Soru Detay SORU Nörogelişimsel yetersizliği olan çocuklarda yutma açısından en fazla sıkıntı olarak gözlenen nedir? CEVAP Nörogelişimsel yetersizliği olan çocuklarda yutma açısından en fazla sıkıntı ince ve akışkan sıvılarda gözlenir. Akış hızlarının fazla ve yutma esnasında kontrol edilmelerinin zor olması nedeniyle su, meyve suyu, süt ya da biberon maması gibi ince ve akışkan kıvamdaki sıvılar aspirasyon ya da penetrasyon açısından yüksek risk taşımaktadır. Soru Detay SORU Gelişimsel yetersizliği olan çocuklarda beslenme durumunun değerlendirilmesinde en sık kullanılan yöntem hangisidir? CEVAP Beslenme durumunun değerlendirilmesinde en sık kullanılan yöntem antropometrik ölçümlerdir. Bunun yanında gerektiğinde vücut kompozisyonu ölçümü ve laboratuar yöntemleri de kullanılabilir. Soru Detay SORU Gelişimsel yetersizliği olan çocuklarda Antropometrik ölçümler nasıl gerçekleştirilmektedir? CEVAP Beslenme durumu ve büyümenin değerlendirilmesinde en sık kullanılan yöntem olmasına rağmen, gelişimsel yetersizliği olan çocuklarda antropometrik ölçümlerin alınması ve değerlendirilmesi, normal gelişim gösteren çocuklara göre daha zordur. Ölçümlerin alınması özel ekipman gerektirebilir. Bununla birlikte bazı ölçüm yöntemleri hatalı sonuç verebilir. Her klinik muayenede alınan antropometrik ölçümler, Dünya Sağlık Örgütü özellikle 2 yaş altında ya da Amerikan Hastalık Kontrol Merkezi CDC’nin 2 yaş üzerinde kullanılabilir yaşa ve cinsiyete özgü büyüme grafiklerinde işaretlenerek çocuğun büyümesi takip edilmelidir. Gelişimsel yetersizliği olan bazı gruplara özgü örneğin, serebral palsi, Down sendromu vb büyüme grafikleri bulunsa da, bu grafiklerin çoğu zayıf veri toplama metotlarına dayanılarak geliştirildiğinden ve çocuğun optimal büyüme potansiyelini yansıtmadığından, rutin uygulamada yetersiz beslenmenin tanımlanmasında tek başına kullanımları önerilmemektedir Soru Detay SORU Engelli çocuklarda boy uzunluğunun ölçülmesinde nelere dikkat edilmelidir? CEVAP Engelli çocuklarda skolyoz ya da kifoz gibi bükük postür ya da omurganın kasılması nedeniyle boy uzunluğunun doğru ölçümü genellikle zordur. Bu tür sorunlar yoksa stadiometre ile ayakta ölçüm tercih edilmelidir ancak mümkün olmadığı durumlarda sırt üstü düz yatabiliyorsa ölçüm de ikinci bir tercih olarak düşünülebilir. Sırt üstü boy uzunluğunun, ayakta yapılan ölçüme göre daha uzun olacağına dikkat edilmelidir. Eğer ayakta ya da yatarak boy ölçümü mümkün değilse, alternatif segmental ölçümler alınarak boy uzunluğu tahmine dayalı hesaplanabilir. Soru Detay SORU Boy uzunluğunun tahmin edilmesinde en sık kullanılan yöntemler hangileridir? CEVAP Boy uzunluğunun tahmin edilmesinde en sık kullanılan 3 yöntem üst kol uzunluğu, alt bacak uzunluğu ve diz boyu ölçümüdür. Eğer alternatif bir boy uzunluğu ölçümü kullanılacaksa, hangi uzuvdan alındığı not edilmeli ve sonraki ölçümler aynı uzuvdan ve aynı tara an alınmaya devam edilmelidir. Soru Detay SORU Beden Kitel İndeksinin hesaplanması nasıl yapılmaktadır? CEVAP Beden kütle indeksi vücut ağırlığının kg, boyun karesine m2 oranlanması yöntemiyle kg/m2 hesaplanır. Sağlıklı çocuklarda yaşa göre BKİ’nin 85 persentilin üzerinde olması kilo fazlalılığı, 95 persentilin üzerinde olması şişmanlığın göstergesidir. Soru Detay SORU Gelişimsel yetersizliği olan çocuklarda vücut yağ yüzdesi nasıl hesaplanmaktadır? CEVAP Gelişimsel yetersizliği olan çocuklarda vücut yağ yüzdesi deri kıvrım kalınlıkları DKK ölçülerek saptanabilir. Tripseps ve subskapular deri kıvrım kalınlıklarının özellikle vücut yağ ve yağsız vücut kütlesinin büyük ölçüde ilişkili olduğu gösterilmiştir. Avrupa Pediatrik Gastroenteroloji Hepatoloji ve Beslenme Derneği’nin 2017 yılında yayınladıkları rehberde de gelişimsel yetersizliği olan çocuklarda nutrisyonel durumun değerlendirilmesinde tek başına ağırlık ve boy ölçümlerinin yeterli olmadığı, DKK kullanılarak yapılan tahmini vücut yağı ölçümünün, nutrisyonel değerlendirmesinin rutin bir parçası olması gerektiği önerilmiştir. Soru Detay SORU Vücut komposizyonu Deri Kıvrım Kalınlıkları DDK dışında hangi yöntem ile ölçülmektedir? CEVAP Vücut kompozisyonu biyoempedans analizi BİA ile de ölçülebilir ancak ölçüm için özel ekipman ve deneyimli personel gereklidir. Soru Detay SORU Kemik erimesinden şüphelenildiği durumlarda neler faydalı olabilir? CEVAP Kemik erimesinden şüphelenildiği durumlarda, D vitamini, paratroid hormon, kalsiyum, fosfor ve alkalin fosfataz düzeyleri yararlı olabilir. Soru Detay SORU Antropometrik ölçümler ve vücut kompozisyonu ölçümü için bir yaş altındaki çocuklar ne kadar sıklıkla izlenmelidir? CEVAP Antropometrik ölçümler ve vücut kompozisyonu ölçümü için bir yaş altındaki çocuklar ayda bir kez en geç 3 ayda bir izlenmelidir. Daha büyük çocuklar ve ergenler ise en geç 6 ayda bir takip edilmelidir. Soru Detay SORU Tıbbi açıdan değerlendirildiğinde malnütrisyonun etkilerini yazınız. CEVAP • Kas gücü ve buna bağlı kardiyak ve solunum fonksiyonlarının azalmasına örneğin; zayıf öksürme kuvveti vb.,• Bağışıklık sisteminin zayıflamasına örneğin; sık enfeksiyonlar, geç toparlanma vb• Bası yaralarının oluşmasına ve yara iyileşmesinin gecikmesine,• Kemik kırıklarına,• Cerrahi sonrası örneğin; skolyoz cerrahisi komplikasyon gelişme riskinin artmasına ve iyileşme süresinin gecikmesine,• Hastaneye yatış sıklığı ve süresinin artmasına,• Sağlık bakım giderlerinin artmasına neden olmaktadır. Soru Detay SORU Gelişimsel yetersizliği olan bebek, çocuk ve ergenlerde büyümeyi etkileyen beslenme ile ilişkili etmenler nelerdir? CEVAP -Diyetle Yetersiz Enerji ve Besin Ögesi Alımı -Anormal Enerji Harcaması -Artan Enerji ve Besin Ögesi Kayıpları Soru Detay SORU Gelişimsel yetersizliği olan çocuklarda büyümeyi etkileyen başlıca etmenler neledir? CEVAP Gelişimsel yetersizliği olan çocuklarda büyümeyi etkileyen başlıca etmenler yaş, motor gelişim geriliğinin şiddeti, genetik sendromlar, nörolojik ve nörotrofik faktörler, endokrin faktörler büyüme hormonu yetersizliği vb., sık enfeksiyonlar ve hareket ya da yürüme sorunları nedeniyle uzun kemiklere mekanik baskı ve ağırlık taşıma aktivitesinin olmaması şeklinde sıralanabilir. Soru Detay SORU Boy yaşı nedir? CEVAP Kemik yaşının kaba bir göstergesidir ve kemik yaşı besin ögesi gereksinimlerinin hesaplanmasında kullanılmaktadır. Soru Detay SORU Sıvı gereksinimlerinin hesaplanmasında kullanılan Holliday-Segar denklemini açıklayınız. CEVAP Holliday-Segar denklemiÇocuğun ağırlığı 1 – 10 kg arasında ise; 100 mL/kgÇocuğun ağırlığı 10 – 20 kg arasında ise; 1000 mL + 10 kg’ın üzerindeki her 1 kg için ek 50 mL/kgÇocuğun ağırlığı 20 kg’ın üzerinde ise; 1500 mL + 20 kg’ın üzerindeki her 1 kg için ek 20 mL/kg Soru Detay SORU Gelişimsel yetersizliği olan çocuklarda hidrasyon durumunun bozulma nedenleri neler olabilir? CEVAP Gelişimsel yetersizliği olan çocuklarda oral motor sorunlara bağlı sıvı kayıpları, aşırı salya akması drooling, iletişim becerisinin olmaması nedeniyle susama hissini belirtememe ve bakıcıya bağımlı olma gibi nedenlerden hidrasyon durumu bozuk olabilir. Soru Detay SORU Gelişimsel yetersizliği olan çocuklarda en sık görülen mikro besin ögesi yetersizlikleri nelerdir? CEVAP Gelişimsel yetersizliği olan çocuklarda en sık görülen mikro besin ögesi yetersizlikleri kalsiyum, demir, çinko, C vitamini, D vitamini, E vitamini ve selenyum eksikliğidir. Soru Detay SORU Yürüyemeyen ya da yatağa bağımlı olan çocuklarda güneşten yeterince yararlanamama nedeniyle görülen vitamin eksikliği nelerdir? CEVAP Yürüyemeyen ya da yatağa bağımlı olan çocuklarda güneşten yeterince yararlanamama nedeniyle D vitamini eksikliği sık görülür. Soru Detay SORU Klinik değerlendirme sonucunda yutma bozukluğu ya da aspirasyon riski olan bebek ve çocuklarda daha objektif değerlendirmeyi sağlayan aletsel yutma değerlendirmeleri nelerdir? CEVAP Klinik değerlendirme yutma bozukluğu ya da aspirasyon riski olan bebek ve çocukların erken dönemde tespit edilmesine yardımcı olsa da sübjektif bir yöntemdir. Bu nedenle klinik değerlendirme sonrası risk olduğu saptanan çocuklarda ileri değerlendirme ve tanı için daha objektif olan aletsel yutma değerlendirmeleri önerilmektedir. Bu yöntemler içerisinde en sık kullanılan ve altın standart olarak kabul edilen yöntemler videofloroskopik yutma çalışması VFYÇ’ veya bir diğer adıyla modifiye baryum yutma çalışması MBYÇ’ ve fiberoptik endoskopik yutma değerlendirmesi FEYD’dir. Soru Detay SORU Enteral tüple beslenme yolları nelerdir? CEVAP İlk tercih edilen yöntem daha fizyolojik olması nedeni ile gastrik beslenmedir. Gastrik beslenme daha fizyolojik olmasına rağmen şiddetli reflü, kontrol edilemeyen kusma veya mide boşalmasında gecikme gastrik dismotilite olması durumunda midenin kullanılması güvenli değildir. Bu tip durumlarda mide atlanarak beslenme için ince barsaklar, çoğunlukla da jejunum nazojejunal gastrojejunal veya jejunostomi tüpü kullanılır. Soru Detay SORU Gelişimsel yetersizliği olan bebek, çocuk ve ergenlerde sık görülen beslenme sorunları nelerdir? CEVAP -Gastroözofageal Reflü -Kabızlık -Yutma Bozukluğu Disfaji Soru Detay SORU Gelişimsel yetersizliği olan bebek, çocuk ve ergende görülen reflü için dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir? CEVAP -Bunun için öncelikle bebeğin ya da çocuğun baş ve gövdesinin beslenme sırasında doğru pozisyonlanması Yine kusmanın önlenebilmesi için öğün başına düşen besin miktarı ya da mama hacmi azaltılıp öğün sıklığı artırılmalıdır. - Gece yatar pozisyonda reflü riski arttığından gece beslenmeleri azaltılmalı ya da kaldırılmalı, gerektiğinde hekim ve diyetisyen gözetiminde bebeklerde kıvam artırıcı keçi boynuzu gamı, pektin vb kullanımı ile mama viskozitesi artırılmalı veya anti-reflü AR mamalar kullanılmalıdır. -Komplikasyon gelişmesi sık akciğer enfeksiyonları, özofajit vb ya dailaç dışı yaklaşımların yetersiz kalması durumunda anti-reflü mide asidini baskılayan vb ilaçlar ya da anti-reflü cerrahi fundoplikasyon vb uygulanmaktadır. Soru Detay SORU Kabızlığa neden olan etmenler nelerdir? CEVAP Yetersiz sıvı alımı, aşırı sıvı kaybı kusma, dudakların yeterince kapanmaması, salya problemi, çiğneme sorunları nedeniyle diyetle yetersiz lifli besin alımı kepeği ayrılmamış tahıllar, meyve, sebze, kuru baklagiller, immobilite, anormal barsak motilitesi, ilaçların yan etkileri ağrı kesiciler, kasların gevşek olması hipotoni ve dışkılama için yeterli baskının yapılamaması kabızlığa yol açabilir. Soru Detay SORU Kabızlıkta tüketilmesi gereken besinler nelerdir? CEVAP Kabızlık sırasında yoğurt özellikle probiyotik yoğurtlar, kefir, kayısı kuru ya da taze, kırmızı erik, şeftali, armut, ıspanak, bezelye, dut, bal kabağı, avokado, kabak, havuç, kuru baklagil ezmeleri/kuru baklagil çorbaları, bulgur, yulaf ezmesi, tam buğday ekmeği gibi lif içeriği yüksek besinler tüketilmelidir. Soru Detay SORU Kabızlıkta tüketimi sınırlandırılması gereken besinler nelerdir? CEVAP Muz, patates, ayva, pirinç, pirinç unu gibi besinlerin tüketimi ise sınırlandırılmalıdır. Soru Detay SORU Beden kitle indeksi nasıl hesaplanır? CEVAP Beden kütle indeksi vücut ağırlığının kg, boyun karesine m2 oranlanması yöntemiyle kg/m2 hesaplanır. Soru Detay SORU Gelişimsel yetersizliği olan çocuklarda vücut yağ yüzdesi nasıl ölçülür? CEVAP Gelişimsel yetersizliği olan çocuklarda vücut yağ yüzdesi deri kıvrım kalınlıkları DKK ölçülerek saptanabilir. Tripseps ve subskapular deri kıvrım kalınlıklarının özellikle vücut yağ ve yağsız vücut kütlesinin büyük ölçüde ilişkili olduğu gösterilmiştir. Avrupa Pediatrik Gastroenteroloji Hepatoloji ve Beslenme Derneği’nin 2017 yılında yayınladıkları rehberde de gelişimsel yetersizliği olan çocuklarda nutrisyonel durumun değerlendirilmesinde tek başına ağırlık ve boy ölçümlerinin yeterli olmadığı, DKK kullanılarak yapılan tahmini vücut yağı ölçümünün, nutrisyonel değerlendirmesinin rutin bir parçası olması gerektiği önerilmiştir. Soru Detay SORU Ayakta ve yatarak boy ölçülmesi mümkün olmayan durumlarda boy uzunluğu nasıl hesaplanır? CEVAP Eğer ayakta ya da yatarak boy ölçümü mümkün değilse, alternatif segmental ölçümler alınarak boy uzunluğu tahmine dayalı hesaplanabilir. Boy uzunluğunun tahmin edilmesinde en sık kullanılan 3 yöntem üst kol uzunluğu, alt bacak uzunluğu ve diz boyu ölçümüdür. Soru Detay SORU Hidrasyon durumunun değerlendirilmesi için hangi tetkikler yapılır? CEVAP Hidrasyon durumunun değerlendirilmesi için kan üre azotu ya da serum elektrolitlerine bakılabilir. Soru Detay SORU Kemik erimesinden şüphelenildiği durumlarda laboratuvar tetkiklerinde nelere bakılır? CEVAP Kemik erimesinden şüphelenildiği durumlarda, D vitamini, paratroid hormon, kalsiyum, fosfor ve alkalin fosfataz düzeyleri yararlı olabilir. Soru Detay PAYLAŞ SORU Gelişimsel değerlendirmenin amaçları nelerdir? CEVAP Gelişimsel değerlendirmenin amaçlarını; normal gelişim gösteren, özel gereksinimi olan veya hastanede yatan çocukların tüm gelişim alanlarına formal ve informal değerlendirme, araç, yöntem ve teknikleri kullanılarak değerlendirme, gelişimsel sapma, risk taşıma ya da gecikmeleri önleme ile ilgili durumlarda erken müdahale sağlama ve gelişme destekleyici programlar hazırlama olarak açıklayabiliriz. Soru Detay SORU Gelişimsel gerilik kavramı nedir? CEVAP Gelişimsel geriliği çocuğun akranlarından bilişsel, motor, sosyal-duygusal, dil gelişimi ya da fiziksel bağlamda farklı özelliklere sahip olması olarak açıklayabiliriz. Soru Detay SORU Risk taşıma nedir? CEVAP Risk taşıma kavramı gelişimsel değerlendirme sonuçlarına göre mevcut durumda yetersizlik ya da güçlük durumu belirlenmiş ancak birçok faktör göz önünde bulundurulduğunda ilerde yetersizlik gösterme ihtimali normalde beklenenden daha fazla olan çocuklar için kullanılmıştır. Soru Detay SORU Bebeklik ve erken çocukluk dönemi ile ilgili birimlerin gelişmiş olduğu ülkelerde değerlendirme nasıl yapılmaktadır? CEVAP Bebeklik ve erken çocukluk dönemi ile ilgili bilimlerin gelişmiş olduğu ülkelerde değerlendirme pek çok farklı uzmanlık alanlarının multidisipliner bir yaklaşım içinde çalışması ile olmaktadır, Ayrıca değerlendirme tedavinin başlangıcı olarak ele alınmalı ve pek çok ara değerlendirmeyi de içinde barındırmaktadır. Soru Detay SORU Gelişimsel tanımlama sürecinde hangi yöntem ve tekniklerinden faydalanılmaktadır? CEVAP Gelişimsel tanımlama ve değerlendirme sürecinde özel gereksinimi olan çocukların farkına varılması, tanılanması, uygun eğitim ortamlarına yerleştirilmesi, programların hazırlanması ve ilerlemenin izlenmesi gibi tekniklerden faydalanılmaktadır. Soru Detay SORU Çocukların değerlendirme süreçlerinde çocuğun değerlendirilmesi kadar önemli olan diğer bir konu nedir? CEVAP Çocukların değerlendirilmeleri sürecinde çocuk kadar ailenin de değerlendirilmesi önemli ve gereklidir unutmamak gerekir ki özel gereksinimli bireylerin eğitim ve sağlık olanakları bir ekiple sürülürse başarılı olabilmektedir. Soru Detay SORU Gelişimsel tanı ve değerlendirme hangi önceliği ele almıştır? CEVAP Gelişimsel tanı ve değerlendirme öncelikle çocuğun gelişimsel durumu ile ilgili bilgi sahibi olmayı ele almıştır. Soru Detay SORU Gelişimsel tanı ve değerlendirme sürecinde elde edilen sonuçlar hangi alanlarda kullanılabilir? CEVAP Elde edilen sonuçlar tanımlamada, gelişimsel destek hizmetinin planlanmasında, çocuğun uygun yöntem ve tekniklerle gelişimsel olarak desteklenmesinde ve sunulan hizmetin çocuk yararına olup olmadığının izlenmesinde kullanılabilir. Soru Detay SORU Değerlendirme süreci hangi aşamalardan geçmektedir? CEVAP Değerlendirme süreci en gelen anlamda tarama, tanımlamak, planlama, uygulama, izleme ve değerlendirme aşamalarından geçmektedir. Soru Detay SORU Değerlendirme sonuçları yorumlanırken dikkat edilmesi gereken kurallar nelerdir? CEVAP Değerlendirme sonuçları yorumlanırken dikkat edilmesi gereken kuralları ; ? Her çocuğun farklı yapısal özelliklerinin olduğunu ? Çocukların doğuştan getirdikleri ve içinde büyüdükleri ortama ait farklı özellikleri barındırdığını ? Her çocuğun farklı bireysel özellikleri olduğu ve gelişiminin farklı süreçte İlerleyebileceğini ? Bütün çocukların aynı beceri ve performansı sağlayamayacağını ? Her çocuğun kendi gelişim süreci içerisinde incelenmesi ve değerlendirilmesi olarak sıralayabiliriz. Soru Detay SORU Gelişimsel tanı ve değerlendirme sürecinde erken müdahale hangi zamanı kapsar? CEVAP Erken müdahale doğumdan sonraki ilk iki yıla kadar olan dönemi kapsar. Soru Detay SORU Gelişimsel tanı ve değerlendirme sürecinde erken müdahalenin anlamı nedir? CEVAP Erken müdahale çocukların bilgi ve becerilerinin gelişmesi amacıyla uzmanlar ile çocukların anne babalarının işbirliği içinde çalışması anlamına gelmektedir? Soru Detay SORU Erken müdahale çalışmalarında hangi yöntemler kullanılmaktadır? CEVAP Erken müdahale çalışmalarında gözlem raporları testler gelişimsel tanı ve değerlendirme araçları akademik başarı testleri ölçüt bağımlı testler performans testleri kullanılmaktadır. Soru Detay SORU BHAP’ ın açılımı nedir? CEVAP BHAP bireyselleştirilmiş aile hizmet planı anlamına gelmektedir. Soru Detay SORU BHAP ın işleyişi nasıldır? CEVAP BHAP genel olarak işlevsel kullanım kolaylığı sağlayan, ölçülebilir içeriğe sahip, program içinde hiyerarşik bir sıralamanın olduğu, bireysel ihtiyaçları karşılayabilecek genel beceriye yer veren bir programdır. Soru Detay SORU Amerika Birleşik Devletleri yasalarınca erken müdahale programı kaç yaşına kadar uygulanmalıdır? CEVAP Amerika Birleşik Devletleri yasalarınca erken müdahale programı üç yaşına kadar uygulanmalıdır. Soru Detay SORU Uluslararası yeti yetimi sınıflandırılması hangi yaş grubunu kapsamaktadır? CEVAP Uluslararası yeti yetimi sınıflandırması 0-18 yaş grubunu kapsamaktadır. Soru Detay SORU Yeni doğan, bebeklik ve okul öncesi dönemde edinilen veya geçirilen sağlık sorunları çocuklarda hangi etkileri yaratmaktadır? CEVAP Yenidoğan, bebeklik ve okul öncesi dönemde edinilen veya geçirilen sağlık sorunları Çocuğun tipik gelişim aşamaları sürecini olumsuz etkileyebildiği gibi her bir çocukta genetik ve çevresel faktörlere bağlı olarak değişen etki ve sonuçlar yaratmaktadır. Soru Detay SORU Hayatın ilk üç yılında gelişimin en dinamik olduğu organ neresidir? CEVAP Hayatın ilk üç yılının beyin gelişiminin en dinamik olduğu yıllardır. Soru Detay SORU Ülkemizde özel eğitim hizmetleri hangi birim tarafından düzenlenmektedir? CEVAP Ülkemizde özel eğitim hizmetlerinin işleyişi milli eğitim bakanlığı tarafından yayınlanan özel eğitim hizmetleri Yönetmeliği tarafından düzenlenmektedir. Soru Detay SORU Ülkemizde özel gereksinimleri olduğu belirlenmiş çocuklara sağlanan hizmetler hangi kısımlara ayrılır? CEVAP Ülkemizde özel gereksinimleri olduğu belirlenmiş çocuklara sağlanan hizmetler üç kısma ayrılır birincisi erken müdahale programları ikincisi ev merkezli eğitim üçüncüsü kurum merkezli eğitimdir. Soru Detay SORU Ülkemizde gelişimsel değerlendirme ve tanımlama sonrasında özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin eğitim alabileceği okullar nelerdir? CEVAP Ülkemizde gelişimsel değerlendirme ve tanımlama sonrasında özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin eğitim alabileceği okulları Tam zamanlı kaynaştırma, destek eğitim odası, yarı zamanlı kaynaştırma, özel eğitim sınıfı, gündüzde özel eğitim okulu, yatılı özel eğitim okulu olarak sıralayabiliriz. Soru Detay SORU Kaynaştırma programları nelerdir? CEVAP Kaynaştırma programları eğitim ve öğretim programlarını uyarlayabilen uygun yeni programlar oluşturabilen ve çocukların gereksinimlerini karşılayabilecek ortamları yaratacak öğretimsel uygulamaları ve stratejileri içinde barındıran bir programdır. Soru Detay SORU Özel eğitim sınıfını nedir? CEVAP Özel eğitim sınıfı tipik gelişim gösteren çocukların bulunduğu eğitim kurumunda ayrı bir sınıf olarak programını yürütmektedir. Bu çocuklar kendisi gibi özel gereksinimli çocuklarla eğitim almakta, okul faaliyetlerinde diğer çocuklarla bir araya gelebilmektedir. Soru Detay SORU Çocuk gelişimi açısından önceki yıllarda tek çocuğa tek uzman anlayışı yaygınken şu anda bu düşüncenin değişmiş olmamasını sebebi nedir? CEVAP Çocuk gelişimi açısından önceki yıllarda tek çocuğa tek uzman anlayışı yaygınken şu anda bir uzmanın tek başına bir çocuk için verimli olma olasılığı oldukça düşük görülmektedir bunun bir Sonucu olarak özel gereksinimleri olan çocukların bakım ve gelişim gereksinimleri ilgili alanlardaki uzman ekip tarafından karşılanmaya başlanmıştır. Disiplinler arası yaklaşım pek çok uzmanlık alanında bir araya getirerek çocuğun gelişimindeki faktörleri değerlendirmeye, genel gelişimi desteklemek adına yorumlama, planlama ve uygulama aşamalarını içeren bir iş olarak karşımıza çıkmaktadır. Çocuğun bir ekip tarafından desteklenmesinin en önemli avantajlarından biri çocuğun gelişimsel düzeyinin farklı bir gözle değerlendirilebilmesidir. Soru Detay SORU Çocuk gelişimcilerinin yaptığı gelişimsel değerlendirmelerin sonuçları nerelerde kullanılmaktadır? CEVAP Çocuk gelişimcilerinin yaptığı gelişimsel değerlendirmenin sonuçları, çocuğa tedavi, rehabilitasyon ve eğitim hizmeti sağlayacak uzmanlar için çocuğun bireysel ve yapısal özelliklerinin bilinerek uygun programın oluşturulması, çocuğun uygun bir gruba dahil edilmesi gibi işlemlerde kullanılabilmektedir. Soru Detay SORU Çocuk doktorları tarafından kullanılan klinik muayene yöntemleri ve gözlem yoluyla, gelişimsel gecikmelerin ne kadarı yakalana bilmektedir? CEVAP Çocuk doktorları tarafından kullanılan klinik muayene yöntemleri ve gözlem yoluyla, gelişimsel gecikmelerin %30 yakalana bilmektedir. Soru Detay SORU Erken müdahale programları hangi çocuklar için planlanmaktadır? CEVAP Erken müdahale programları, gelişimsel olarak risk altında olan çocuklar, özel gereksinimli çocuklar, davranış problemleri olan çocuklar için planlanmaktadır. Soru Detay SORU Sürekli izlem polikliniklerinin aile, çocuk hekim ve çocuk gelişimciye yaptığı katkılar nelerdir? CEVAP Sürekli izlem polikliniklerinin aile, çocuğa, hekime, çocuk gelişimci olan katkılarını ? Aile açısından problem durumlarını daha ayrıntılı söyleme fırsatı bulmakta ve beklentilerini daha net ortaya koyma ? Hekim ve çocuk gelişimi açısından çocuğun sağlığı, gelişimi ve mizacı hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak, ailenin ve çocuğun yeterliliklerini belirleyebilmek ? Çocuk açısından kendisini daha rahat bir ortamda ifade etme fırsatı bulmak performansını daha iyi ortaya koyabilmek kendisiyle ilgilenen alan uzmanını daha yakından tanıma fırsatı bulmak olarak açıklayabiliriz. Soru Detay SORU Çocuk gelişimcisinin birincil görevi nedir? CEVAP Çocuk gelişimcinin birincil görevi çocuğun sağlığını ve gelişimini desteklemek, onun güvenliğini sağlamak, haklarına sahip çıkmak ve korumaktır. Soru Detay SORU Çocuğun desteklenmesinde rol alması gereken meslek elemanları hangileridir? CEVAP Çocuğun desteklenmesinde rol alması gereken meslek elemanları özel eğitim öğretmeni, sınıf öğretmeni ve rehber öğretmendir. Soru Detay SORU Kaynaştırma ve bütünleştirme programları yaşıtlarına göre farklı özellikler gösteren çocuklara nasıl bir fayda sağlar? CEVAP Kaynaştırma ve bütünleştirme programları yaşıtlarına göre farklı özellikler gösteren çocuklara normal gelişim gösteren akranları ile birlikte olma fırsatı sağlar. Soru Detay SORU Öğretmenlerin özel gereksinimli gruplarla normal gelişim gösteren çocukların birlikte eğitimini etkin bir şekilde yürütebilmesi için hangi koşullar sağlanmalıdır? CEVAP Öğretmenlerin özel gereksinimli gruplarla normal gelişim gösteren çocukların birlikte eğitimine etkin bir şekilde yürütebilmesi için Öncelikle sınıf ortamında uygun düzenlemelerin yapılması gerekmektedir ayrıca en önemli konulardan biride sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma programı, özel gereksinimli grupların özellikleri, eğitimlerine yönelik bilgi edinmesi ve mevcut bilgilerin de arttırması önemlidir. Soru Detay SORU Ülkemizdeki ilgili yasalar ve yönetmeni diğer öğretmenlere hangi görevleri yüklemiştir? CEVAP Ülkemizdeki ilgili yasalar ve yönetmelikler gereği öğretmenler sınıflarında ki her çocuğun gelişimini desteklemek özel gereksinimlerine göre programda uyarlamalar yapmak ve bununla ilgili gerekli tedbirleri almakla yükümlüdürler. Soru Detay SORU Özel eğitim öğretmenlerinin milli eğitim Bakanlığının Özel eğitim hizmetleri Yönetmeliğinde de belirtilen görevleri nelerdir? CEVAP ? Öğrencilerin eğitim performanslarını bey gerçekleştirmeleri gereken amaçları dikkate alarak bireyselleştirilmiş eğitim programlarının hazırlanmasını katılır ve uygular. ? Ailenin ve yakın çevresinin öğrencinin gelişim sürecinde aktif rol almasını sağlamak için veli ile işbirliği yapar. ? Öğrencilerinin bireyselleştirilmiş eğitim programlarının amaçlarının gerçekleşme düzeyini kaydeder. ? Öğrencilerin destek eğitim hizmetlerinin sağlanmasında, sınıf ve kurum değiştirmesi gerekenlerin, özel ve yeterliliklerini uygun yönlendirilmesinde, görüşüne bildirerek rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri kurulu ile işbirliği yapar. Soru Detay SORU Rehber öğretmenler rehberlik ve destek hizmetleri kapsamında hangi görevleri üstlenmektedirler? CEVAP Rehber öğretmenler rehberlik ve destek hizmetleri kapsamında ? Özel ihtiyaçları olan ve farklı gelişim gösteren çocuğu olan anne babaları anlamak, ? Ailelerin ve çocukların karşılaştıkları sorunları belirlemek ? Herhangi bir yetersizlik veya farklılık durumunda kabul sürecine katkıda bulunmak ? Çocuğun özellikleri hakkında sınıf öğretmeni ile birlikte ailelere gerçekçi bilgiler aktarmak ? Çocuğa ve aileye duygusal açıdan destek olmak, yasal hakları konusunda bilgilendirmek ? Ailenin, çocuğun gelişiminin desteklenmesinde aktif rol oynamasına yönelik rehberlik yapmak ? Aile bireylerinin tutumu, kardeş ilişkileri ve çevre ile iletişimde olması sorunlar konusunda rehber olmak gibi görevleri istenmektedir. Soru Detay SORU Okul çağı çocuğu bulunan ailelerin çocuklarının okullarıyla ilgili dikkat etmeleri gereken noktalar nelerdir? CEVAP Okul çağı çocuk olan ailelerin okuldaki uygulamalara katılım göstermeleri gerekmektedir. Aileler okulda yapılan ve önceden bilgilendirilen aile toplantıları ve öğretmenlere düzenlenen veli toplantılarına katılmaya özen göstermelidirler. Aileler iletişim bilgilerini okula doğru bir şekilde iletmesi ve olası bir değişiklik de okul haberdar etmelidirler. Okuldan gönderilen yazılı notları kaybetmemeli ve bu notları okumaya özen göstermelidirler. Soru Detay SORU Toplumsallaşmanın çocuklar üzerindeki etkilerini nelerdir? CEVAP Toplumsallaşma insan gelişimindeki en önemli süreçlerden biridir çocukların toplumsal ve duygusal gelişimi, bilişsel ve motor gelişmeye paralel olarak gelişmektedir özellikle bilişsel gelişimdeki son araştırmalar çocukların değişik yaşlarda büyüme süreci içerisinde çevrelerindeki dünyayı farklı biçimde yorumladıklarını göstermektedir. Gelişimsel değerlendirme sonuçlarına göre tüm çocukların toplumsal kaynaklarla buluşması bireylerin ve ailelerin yaşamlarında önemli değişiklikler yaşanmasını sağlamaktadır. Soru Detay SORU Gelişimsel değerlendirme ve tanılamada sonuçların değerlendirilmesi nasıl bir yaklaşımla gerçekleştirilmelidir? CEVAP Gelişimsel değerlendirme ve tanılamada sonuçların değerlendirilmesi; çocuğun neleri yapıp neleri yapamadığına odaklanmak yerine, çocuğun hangi alanlarda desteklenmesi gerektiği şeklinde yorumlanmalıdır. Bu tür bir yaklaşım çocuğu rahatlatan bir yaklaşım olarak düşünülebilir. Soru Detay SORU Yönlendirme süreci nedir? CEVAP Yönlendirme, özel gereksinimleri olan bireyin gelişimsel değerlendirme ve tanılama sonucuna göre en az sınırlandırılmış eğitim ortamı ve özel eğitim hizmetine karar verilerek eğitim planı ve özel eğitim değerlendirme kurul raporu hazırlanmasını içeren bir süreçtir. Bu sürecin sonunda Özel Eğitim Değerlendirme Kurul Raporu düzenlenir. Yönlendirme kararı verilen birey için özel eğitim değerlendirme kurulu tarafından eğitim planı da hazırlanır. Eğitim planı doğrultusunda bireyin devam ettiği okul veya kurumda Bireyselleştirilmiş Eğitim Planı BEP hazırlanarak uygulanır. Soru Detay SORU Yerleştirme nedir? CEVAP Yerleştirme, Rehberlik Araştırma Merkezinde tanılaması yapılan ve özel eğitim değerlendirme kurulunca herhangi bir özel eğitim kurumuna yönlendirmesi yapılan çocukların uygun okula yerleştirilmesidir Soru Detay SORU Bireyselleştirilmiş eğitim planı BEP nedir? CEVAP Bireyselleştirilmiş eğitim planı BEP, öğrencilerin eğitim gereksinimlerini karşılamak için uygun eğitim ortamlarından ve destek hizmetlerden en üst düzeyde yararlanmasını öngören yazılı dokümandır. Yetersizliği olan öğrenciler için BEP geliştirebilmek için öğrencinin tanılanmış olması tek başına yetmemektedir. Soru Detay SORU Erken müdahale nedir? CEVAP Erken müdahale, özellikle doğumdan ilk iki yıla kadar olan dönemde çocukların bilgi ve becerilerinin gelişmesi amacıyla uzmanlar ile gelişimi risk altında olan ya da özel gereksinimli olan çocukların anne-babalarının iş birliği içinde çalışması anlamına gelmektedir. Soru Detay SORU Erken müdahale çalışmalarında hangi araçlar kullanılmaktadır? CEVAP Erken müdahale çalışmalarında gözlem raporları standardize testler, gelişimsel tanı ve değerlendirme araçları, akademik başarı testleri, ölçüt bağımlı testler, performans testleri, kullanılmaktadır. Soru Detay SORU Dünya Sağlık Örgütü tarafından geliştirilmiş olan ICF'nin genel amacı nedir? CEVAP Sağlığın birçok alanında kullanılmak üzere Dünya Sağlık Örgütü tarafından geliştirilmiş olan ICF, International Classification of Functioning, Disability and Health İşlevsellik, Yetiyitimi ve Sağlığın Uluslararası Sınıflandırmasıdır. Genel amacı; sağlık ve sağlıkla ilgili durumların tanımlanması için ortak, standart bir dil ve çerçeve oluşturmaktır. Soru Detay SORU Özel eğitim nedir? CEVAP Özel eğitim, özel eğitim gerektiren bireylerin eğitim ve sosyal ihtiyaçlarını karşılamak için özel olarak yetiştirilmiş personel, geliştirilmiş eğitim programları ve yöntemleri ile özel eğitim gerektiren bireylerin bireysel yeterliliklerine dayalı, gelişim özelliklerine uygun ortamlarda sürdürülen eğitimi ifade etmektedir. Soru Detay SORU Ülkemizde gelişimsel değerlendirme ve tanılama sonrasında özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin eğitim alabileceği okullar hangileridir? CEVAP Ülkemizde gelişimsel değerlendirme ve tanılama sonrasında özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin eğitim alabileceği okullar şunlardır Tam Zamanlı Kaynaştırma Destek Eğitim Odası/Kaynak Oda Yarı Zamanlı Kaynaştırma Özel Eğitim Sınıfı Gündüzlü Özel Eğitim Okulu Yatılı Özel Eğitim Okulu Soru Detay SORU Kaynak odada eğitim süreci nasıldır? CEVAP Kaynak odada eğitim, bireysel ya da küçük grup eğitimi olarak özel eğitim öğretmeni tarafından verilmektedir. Kaynak oda uygulamasında her ne kadar çocuk sınıf dışına çıkıyorsa da çocuğa verilecek destek, sınıfta verilen derse paralellik gösterecek ya da dersle ilgili eksiğini kapatacak nitelikte olmaktadır. Kaynak oda uygulamalarında bu konuya dikkat edilmesi gerektiğine vurgu yapılmaktadır. Kaynak oda uygulamalarının amacına uygun hizmet verebilmesi için sınıf öğretmenlerinin ve kaynak oda öğretmenlerinin iş birliği içinde olması ve program planlamalarında karşılıklı görüş alışverişinde bulunmaları gerekmektedir. Soru Detay SORU Özel eğitim sınıfı uygulaması nasıl işlemektedir? CEVAP Özel eğitim sınıfı tipik gelişim gösteren çocukların bulunduğu eğitim kurumunda ayrı bir sınıf olarak programını yürütmektedir. Bu çocuklar kendisi gibi özel gereksinimli çocuklarla birlikte eğitim almakta, okul faaliyetlerinde diğer çocuklarla bir araya gelebilmektedir. Soru Detay SORU Çocuk gelişimci kimdir? CEVAP Çocuk gelişimci, üniversitelerin dört yıllık fakültelerinden lisans mezunu olan, 0-18 yaş arasındaki çocukların normal gelişim, özel gereksinimli, risk grubu, korunmaya muhtaç, hastanede yatan gelişimini değerlendiren, gelişim alanlarında çocuğuzihinsel, dil, motor, öz bakım, sosyal ve duygusal gelişim izlem ve destek programları ile çocukların gelişim takibi ve değerlendirmesini yapan, aileyi programın bir parçası olarak gören ve ailelere danışmanlık yapan profesyonellerdir. Soru Detay SORU Çocuk gelişimciler aile odaklı çalışmalarda ne gibi roller üstlenmektedir? CEVAP Gelişimsel değerlendirme ve tanılama sonucunun en önemli basamaklarından olan aile bilgilendirilmesi ve desteklenmesi konusunda çocuk gelişimcilere önemli görevler düşmektedir. Gelişim farklılığı olan bir çocuğun gereksinimleri aile üyelerinin yaşam biçimlerini, planlarını etkilemektedir. Aynı zamanda aileler duygusal olarak da çocuğun problemini kabullenmede bazı süreçler yaşamaktadırlar. Ayrıca çocuklarının değerlendirme ve tanılama aşamasında da akıllarında birçok soru oluşabilmektedir. Aynı şekilde gelişimsel değerlendirme ve tanılama sonrasında da ailelerin bu tür sorularının, meraklarının giderilmesi, uygun bilgilerin verilmesi çocuk için de uygun gelişimsel destek ortamlarının ve yerleştirme planının yapılması gerekmektedir. Tüm bu aşamalarda çocuk gelişimci süreçte destekleyici ve danışmanlık hizmeti veren önemli bir ekip üyesidir. Çocuk gelişimciler değerlendirme sonucunda özellikle bir yetersizlik durumu tespit edildiğinde öncelikle çocuğun gereksinimlerinin aileye aktarılması, ailenin gereksinimlerinin belirlenmesi ve bu gereksinimler doğrultusunda yapılması gerekenlerin planlanmasında aktif rol oynamaktadır. Verilen destek eğitim hizmetleri, ev destek eğitimi ve aile eğitimlerini de içermektedir. Yapılan değerlendirme ve tanılama sonucunda gerekli görüldüğünde çocuk gelişimciler bulundukları birimlerde aile eğitimleri de planlayabilmektedir. Burada çocuk gelişimciler aileye hem duygusal hem de sosyal açıdan destekler sunabilmektedir. Ayrıca ailelerin çocuğun gelişiminin desteklenmesinde uygun rol model olmaları konusunda danışmanlık yapmaktadır. Soru Detay SORU Doğal öğretim tekniklerinin uygulandığı bir eğitim süreci nasıldır? CEVAP Doğal öğretim tekniklerinin uygulandığı süreç, çocuk için hedeflenen amaçların model olma, genişletme, uyarlama yoluyla çocuğun günlük yaşantısında yer alan rutinler, geçişler, etkinlikler gibi doğal yaşantılarının içerisine yedirilerek çocuk için anlamlı öğrenme fırsatlarına dönüştürülmesi olarak tanımlanmaktadır. Soru Detay SORU Öğretimi çocukların özelliklerine uygun düzenlemek isteyen öğretmenlerin sınıfındaki özel ihtiyaçları olan çocuklar hangi öğretimsel uyarlamaları yapabilirler? CEVAP Öğretimi çocukların özelliklerine uygun düzenlemek isteyen öğretmenlerin sınıfındaki özel ihtiyaçları olan çocuklar hakkında diğer alan uzmanlarından ve ailelerden bilgiler edinmeli ve bu bilgileri dikkate alarak öğrenme çevresinde, öğretim sürecinde, yönetiminde ve işleyişinde gerekli uyarlamaları yapmalıdır. Bu uyarlamaların genel başlıkları fiziksel düzenlemeler, sürece ilişkin düzenlemeler, sınıf ortamı, öğretimsel uyarlamalar, işleyişe ilişkin düzenlemeler olarak karşımıza çıkmaktadır. Soru Detay SORU Özel eğitim öğretmenlerinin MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği’nde belirtilen görevleri nelerdir? CEVAP Özel eğitim öğretmenleri MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği’nde belirtildiği üzere aşağıda belirtilen görevleri yapmaktadır. Öğrencilerin eğitim performanslarını ve gerçekleştirmeleri gereken amaçları dikkate alarak bireyselleştirilmiş eğitim programlarının hazırlanmasına katılır ve uygular. Ailenin ve yakın çevresinin öğrencinin gelişim sürecinde aktif rol almasını sağlamak için veli ile iş birliği yapar. Öğrencilerinin bireyselleştirilmiş eğitim programlarının amaçlarının gerçekleşme düzeyini kaydeder. Öğrencilerin destek eğitim hizmetlerinin sağlanmasında, sınıf ve kurum değiştirmesi gerekenlerin, özellik ve yeterliliklerine uygun yönlendirilmesinde, görüşünü bildirerek rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri kurulu ile iş birliği yapar. Soru Detay SORU Rehberlik hizmetinin temel amaçları nelerdir? CEVAP Rehberlik hizmetinin temel amaçları çocuğun kendini tanımasına, gelişimine yardımcı olacak fırsatlarını, okul içi ve dışı eğitim olanaklarını, meslek seçimlerini, toplumun beklentilerini tanımasına, temel eğitimden başlayarak ilgi ve yeteneklerine uygun bir üst programı tanıyıp seçmesine, problem çözme gücünü geliştirmesine, doğru kararlar verebilmesine, ruhsal yönden sağlıklı ve topluma yararlı, kendini gerçekleştirmiş bir kişi olarak yetişmesine yardımcı olmak şeklinde açıklanabilir. Soru Detay SORU Aile değerlendirme sürecini oluşturan unsurlar nelerdir? CEVAP Aile değerlendirme sürecini oluşturan unsurlar zayıf ve güçlü yönlerin belirlenmesi, gelişim ve eğitim ihtiyaçları, doğal çevre ve ev ortamı hakkında bilgidir. Soru Detay SORU Aile eğitim programları hangi şekillerde düzenlenebilmektedir? CEVAP Aile eğitim programları, ailelerin gereksinimlerine göre merkeze dayalı, eve dayalı hem eve hem merkeze dayalı düzenlenebilmektedir. Soru Detay SORU Olumlu davranışsal destek planı nedir? CEVAP Okullarda uygulanan olumlu davranışsal destek planı, hızla değişen ve çeşitlenen problem davranışları önleme ve azaltmada, toplumsal yaşama katılımı kolaylaştırmada yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu plan; etkinlik, yer, zaman ve bireyin sık sık karşılaştığı sosyal ortamların hepsine davranışsal destek sağlamayı amaçlamaktadır. Özellikle çoklu yetersizliklere sahip bireylerde uygulanacak bu program, problem davranışların sağaltımı konusunda ve toplumsal yaşama katılımı destekleyen çalışmalardan olması nedeniyle önem arz etmektedir. Soru Detay SORU Uygulamalı davranış analizi nedir? CEVAP Uygulamalı davranış analizi, davranış analizi ilke ve süreçlerini kullanarak bireylere sosyal açıdan önemli olan davranışları kazandırmaya odaklı bir disiplindir. Uygulamalı davranış analizi ilkeleri özel eğitim, genel eğitim ve psikoloji, ekonomi gibi farklı disiplinlerde de kullanılmaktadır. Soru Detay Hocam merhaba! Ben 25 yıl gebe kalamadım sol fallop tüpüm tıkalıydı laparoskopi oldum daha sonra yine hamile kalamadım yumurta çatlatma iğnesi oldum ve ikincide hamile kaldım şuan 31 HAFTA 2 GÜNLÜK erkek olan ikizlerime hamileyim dikoryonik diamniyotik son adet tarihim 11 temmuz 2012 her iki haftada bir kontrole gittim 2 kez renkli doppler 12 haftalıkken ve 27 haftalıkkken çekildim gelişimleri gayet düzenliydi bugün kontrole gittim normal ultrasonda bebeklerimin ölçümleri biraz düşük çıktı. ölçüm değerlerinde hareketi az olan sol taraftaki bebeğimin ultrason ölçümü değeri şöyle BPD35w2d AC30w5d FL32w0d KG1862gr Sağ taraftaki hareketli olan bebeğim ise BPD32w5d AC29w0d FL31w2d KG1557gr. Gövde ölçümlerinin baş ölçümlerine göre küçük olması gelişim geriliği olduğu anlamına mı geliyor? Bebeklerimin sağlık konusunda riskleri nedir? Bilgi verirseniz çok memnun olurum saygılarımla.. Çocuklarda büyümeyi etkileyen hormonlar nelerdir?Dr. Şebnem Ersoy Bu hormonların az ya da çok çalışması büyüme trendi üzerinde nasıl bir etki yaratır?Dr. Şebnem Ersoy Büyümede genlerin nasıl bir rolü vardır?Dr. Şebnem Ersoy Beslenmenin büyüme üzerine etkileri nelerdir?Dr. Şebnem Ersoy Bir bebeğin yeterince büyüyüp büyümediği nasıl anlaşılır?Dr. Şebnem Ersoy Bir çocuk yaşamın 6 yılı içinde hangi yaşta hangi boy ve kiloda olmalıdır?Dr. Şebnem Ersoy Ne zaman büyüme geriliğinden şüphelenmek gerekir?Dr. Şebnem Ersoy Büyüme geriliği tanısı nasıl konur?Dr. Şebnem Ersoy Tedavisi nasıl yapılır?Dr. Şebnem Ersoy Pek çok anne bebeğinin büyüyüp büyümediği konusunda endişe taşır. Oysa büyüme geriliğinin belirli kriterleri var. International Hospital İstanbul Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Şebnem Ersoy, “Düzenli yapılan boy ile ağırlık ölçümlerinde aksamalar saptandığında ve bu durumun birkaç ölçümde devam ettiğinin görülmesi halinde büyüme geriliğinden şüphelenilmelidir.” diyor. Çocuklarda büyümeyi etkileyen hormonlar nelerdir? Dr. Şebnem Ersoy Çocuklarda başta büyüme hormonu ve tiroid hormonu olmak üzere bir çok hormon büyüme ve gelişme üzerine etkilidir. Androjen ve östorojen gibi cinsiyet hormonlarının da etkisi vardır. Bu hormonların az ya da çok çalışması büyüme trendi üzerinde nasıl bir etki yaratır? Dr. Şebnem Ersoy Bu hormonlardan büyüme hormonu ve tiroid hormonları büyümeyi hızlandırıcı, kortizol hormonu ise baskılayıcı bir etki yaratır. Cinsiyet hormonlarının androjen ve östrojen etkisi büyümeyi hızlandırıcı yöndedir, ancak büyüme kıkırdağının erken kapanmasına yol açtıkları için erişkinde boy kısalığına neden olurlar. Büyümede genlerin nasıl bir rolü vardır? Dr. Şebnem Ersoy Boy uzamasında genetik etkiler çok yönlüdür. Bir çocuğun boyunu belirleyen genler anne ve babadan geçerler. Anne, baba ve kardeşler ile çocuğun genleri arasında %50 benzerlik vardır. Ailede kısa boylu bireylerin çocuğa yakınlığı arttıkça çocuğun kısa boylu olma ihtimali artar. Anne ve babadan geçen genler çocuğun büyümesinde en önemli etken olduğu için, anne-baba boyundan yararlanılarak çocuğun genetik yapısına göre erişilebileceği boy hedef boy yaklaşık olarak hesaplanabilir. Ancak boy uzama potansiyeli birden fazla genle ilişkili olduğu için her zaman anne-baba boyu ile çocuğun erişkin boyu arasında sıkı bir ilişki olmayabilir. Beslenmenin büyüme üzerine etkileri nelerdir? Dr. Şebnem Ersoy Beslenme de büyümeyi etkileyen önemli faktörlerden biridir. Beslenme yetersizliğinde büyüme için gerekli protein ve kalorinin yeteri kadar alınamaması boy kısalığına neden olur. Beslenme yetersizliği kısa süreli ise beslenme düzenlendiğinde çocuğun büyümesi de normale döner. Beslenme yetersizliği erken dönemde başlar ve kronik hal alırsa boy kısalığı kalıcı olarak devam eder. Bir bebeğin yeterince büyüyüp büyümediği nasıl anlaşılır? Dr. Şebnem Ersoy Bir bebeğin yeterince büyüdüğünün saptanması için düzenli aralıklarla kilo, boy ve baş çevresi ölçümleri yapılarak, standart büyüme eğrilerinde işaretlenerek değerlendirilmelidir. Bir çocuk yaşamın 6 yılı içinde hangi yaşta hangi boy ve kiloda olmalıdır? Dr. Şebnem Ersoy Kız çocuk ve erkek çocuklarda ortalama değerler değişebilir. Ortalama olara; 1 yaşında bir çocuk 9,5-10 kg ağırlığında 73-74 cm. boyunda, 2 yaşında 12 cm, 3 yaşında 14 kg-95 cm., 4 yaşta 16kg-102 cm, 5 yaşta 18 kg-108 cm., 6 yaşta 20 kg-115 cm. olabilir. Ne zaman büyüme geriliğinden şüphelenmek gerekir? Dr. Şebnem Ersoy Düzenli yapılan boy ile ağırlık ölçümlerinde aksamalar saptandığında ve bu durumun birkaç ölçümde devam ettiğinin görülmesi halinde büyüme geriliğinden şüphelenilmelidir. Büyüme geriliği tanısı nasıl konur? Dr. Şebnem Ersoy Büyüme geriliği tanısı koymak için hastanın ayrıntılı öyküsü alınır, fiziksel muayenesi yapılır, büyümesi değerlendirilir ve daha sonra gerekli laboratuvar testleri kan, grafiler ve hormonal tetkikler yapılarak tanı konur. Tedavisi nasıl yapılır? Dr. Şebnem Ersoy Tedavi büyüme geriliğinin nedenine yönelik olarak yapılır. Beslenme bozukluğu varsa düzeltilir, hormonal bozukluklar varsa gerekli hormon tedavisi yapılır. ”Bebek Gelişimi” ile İlgili makalelerimizi aşağıdaki bağlantıya tıklayarak ulaşabilirsiniz Bebek gelişimi Aklınıza takılanları yorum olarak iletebilirsiniz. Sevgiler. Uzman kadromuz ve deneyimli editörlerimiz ile anne, babalara ve bebeğin yakınında olan herkese sorularının tüm cevaplarını vermek için 2001 yılından beri buradayız.

bebeklerde gelişim geriliği soruları ve cevapları